Wat is Hyperemesis Gravidarum?

Hyperemesis Gravidarum (HG) is een ernstige vorm van misselijkheid en braken tijdens de zwangerschap, die verder gaat dan normale zwangerschapsmisselijkheid (ook wel ochtendmisselijkheid genoemd). HG kan leiden tot uitdroging, gewichtsverlies en (ernstige) verstoring van het dagelijkse functioneren. Het komt voor bij ongeveer 3% van de zwangere vrouwen.

De gevolgen van Hyperemesis Gravidarum

Lichamelijke gevolgen van Hyperemesis Gravidarum

1. • Uitdroging
     Door overmatig braken en moeite met eten en drinken kan ernstige uitdroging ontstaan. Dit kan leiden tot een droge mond, verminderde urineproductie en duizeligheid. Vaak moeten vrouwen dan opgenomen worden voor vochttoediening via een infuus.
   • Gewichtsverlies
     Veel vrouwen verliezen significant gewicht. Dit kan zorgen geven over de groei en gezondheid van de baby.
   • Tekorten aan voedingsstoffen
     Door onvoldoende voeding en opname van vitaminen en mineralen kunnen tekorten ontstaan, zoals een tekort aan vitamine B1 (thiamine), wat ernstige complicaties kan veroorzaken.
   • Maagproblemen
     Continu braken kan leiden tot irritatie van de slokdarm, maagzuurproblemen en in ernstige gevallen schade aan het gebit door blootstelling aan maagzuur.
   • Moeheid en zwakte
     Door het gebrek aan energie en voedingsstoffen voelen veel vrouwen zich extreem moe en lichamelijk uitgeput.

Psychische gevolgen van Hyperemesis Gravidarum

• • Stress en angst
    HG kan zorgen voor angst en stress over de gezondheid van de baby en het verloop van de zwangerschap. Sommige vrouwen voelen zich zo ziek, dat ze bang zijn om dood te gaan.
  • Sociale isolatie
    Door de constante misselijkheid en het fysieke ongemak trekken veel vrouwen zich terug uit sociale situaties, wat kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid. Sommige vrouwen kunnen geen prikkels meer verdragen en liggen alleen nog maar op hun slaapkamer met de gordijnen dicht. Zij hebben hulp nodig bij de meest basale zelfzorgtaken, zoals douchen en naar de wc gaan.
    
  • Schuldgevoelens
    Er zijn vrouwen met HG die zich zo ziek voelen dat ze geen andere uitweg zien dan het afbreken van de zwangerschap, terwijl het kindje zo gewenst is. Dit kan diep verdriet en intense schuldgevoelens veroorzaken. Ook vrouwen die slechts overwogen hebben om een abortus te ondergaan, kunnen na de geboorte van hun baby worstelen met schuldgevoelens.
  • Depressie
    

    HG kan het dagelijks leven zo beïnvloeden dat het leidt tot depressieve gevoelens of zelfs een depressie. Ook na de bevalling, wanneer de eerste opluchting van een HG-vrije periode verdwijnt en een vrouw terugblikt op de ingrijpende ervaringen, kan een depressie ontstaan.

  • Relatieproblemen
    De intensiteit van de aandoening kan druk leggen op relaties met een partner, familie of vrienden,

    doordat anderen soms de ernst van HG niet begrijpen.

  • Posttraumatische stress
    Sommige vrouwen hebben een PTSS ontwikkeld na een zwangerschap met HG, vooral als zij geen adequate steun of behandeling hebben gekregen.

Hoe kan HG worden behandeld?

Hoewel er geen volledige genezing is, zijn er behandelingen die kunnen helpen de symptomen te verminderen:

• • Medicatie
    Vrouwen kunnen een anti-histaminicum, corticosteroïde of anti-emetica (medicijnen tegen misselijkheid) voorgeschreven krijgen.
  • Infuus of sondevoeding
    Bij ernstige gevallen kan ziekenhuisopname nodig zijn om vocht en voeding via een infuus of sonde te geven.
  • Dieetmaatregelen
    

    Een gespecialiseerd diëtist kan ondersteuning bieden bij het samenstellen van een zo goed mogelijk en haalbaar eetpatroon.

  • Niet medicamenteuze ondersteuning
    

    Het kan waardevol zijn om met een psycholoog te praten over de emotionele impact van HG en hoe een vrouw om kan gaan met negatieve gedachten en gevoelens over haar baby. Daarnaast kan de moeder, eventueel samen met haar partner, begeleiding krijgen om een band met haar baby op te bouwen in de zwangerschap.
    Acupressuur, acupunctuur en klinische hypnose kan tevens overwogen worden.

Steun en begeleiding

Het is belangrijk om te weten dat je niet alleen staat. HG is een ernstige aandoening en vrouwen verdienen medeleven en de juiste medische zorg. Praat met je verloskundige, gynaecoloog of huisarts als je HG-symptomen ervaart, en vraag om aanvullende ondersteuning, zoals begeleiding door een diëtist of psycholoog.
Kijk voor meer informatie op de patiëntenvereniging van Stichting Zwangerschapsmisselijkheid en Hyperemesis Gravidarum. Op 9 januari 2025 is de Landelijke Richtlijn Hyperemesis Gravidarum gelanceerd. 

EMDR

Veel vrouwen die HG hebben doorgemaakt, merken pas na de bevalling – of soms zelfs jaren later – hoe ingrijpend de impact op hun lichaam, geest en sociale leven is geweest. Ze kunnen te maken krijgen met herbelevingen, zoals nare dromen of heftige reacties op bepaalde triggers, evenals gevoelens van schuld en rouw over wat ze hebben gemist bij de start van hun moederschap. Daarnaast kunnen ze boosheid ervaren vanwege het gevoel niet serieus genomen of gehoord te zijn. Wanneer de wens voor een tweede kind ontstaat, kan angst opkomen door de grote kans op herhaling. Behandeling, zoals EMDR en cognitieve gedragstherapie, kan helpend zijn.